Üç tarafı denizlerle çevrili olan ülkemiz, farklı iklim kuşaklarını ve her biri kendine özgü türlere ve doğal ekosisteme sahip üç farklı iyocoğrafik bölgeyi bünyesinde barındırması gibi nedenlerle zengin bir biyolojik müze özelliğindedir. Ülkemize özgü türlerimizin belirlenmesi ve korunmasına yönelik çalışmaları yapmak veya nesli tehlike altına düşmüş, düşebilecek türlerin ise eylem planlarının hazırlanmasını sağlamak T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın temel görevleri arasındadır. Bu çerçevede 2013 yılından itibaren “Nesli Tehlike Altındaki Türlerin Korunması” amacıyla Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından “Tür Eylem Planı Projeleri” her yıl 10 adet türe özgü olacak şekilde hazırlanmaya başlanmış olup, 2019 hedefleri kapsamında 100 adet tür için devam edecektir. Günümüze kadar Dişli çakşır (Prangos denticulata)’ın ülkemizdeki dağılışı kesin olarak ortaya konmamış ve populasyon yoğunluğu hakkında yeterli düzeyde çalışma yapılmamıştır. Yapılan bu çalışmayla ilgili taksonun ülkemizdeki dağılış alanı belirlenmiş ve literatüre kazandırılmıştır. Daha önce yapılan çalışmalar doğrultusunda Dişli çakşır (Prangos denticulata)’ın biyolojisi bilinse dahi yayılış, bolluk gibi verileri eksik olan taksondur. Ulusal düzeyde ne yaşam alanına ne de taksona yönelik bir koruma planı mevcut değildir. Dolayısıyla gerçekleştirilen Tür Eylem Planı bu anlamda yapılan ilk ve özgün bir çalışmadır. Dişli çakşır (Prangos denticulata) taksonu Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı (Ekim vd., 2000) adlı eserde IUCN kategorisi DD (Yetersiz Verili-Data Deficient) olarak değerlendirilmiştir. Yapılan bu çalışma sonucunda elde edilen verilere göre Dişli çakşır (Prangos denticulata)’ın IUCN kriterlerine göre Çok Tehlikede [Critically Endangered, CR] olduğu belirlenmiştir. Hazırlanan “Ankara İli Dişli çakşır (Prangos denticulata) Tür Eylem Planı”nın, biyolojik çeşitliliğimizi korumak adına faydalı olmasını dilerim. Ayrıca planı hazırlayanlara, katkıda bulunanlara ve bundan sonra yapılacak çalışmalarda destek vereceklere teşekkür ederim.
Erdem KARAAĞAÇ
9. Bölge Bölge Müdürü